Afvaldumpingen in de natuur: desastreus voor de natuur en zonde van geld en tijd

Blikken verf, een uitgebrande auto, de inhoud van een chemisch toilet en niet te vergeten het afgedankte bankstel en vaten met chemisch drugsafval. Sinds de coronacrisis ervaren boswachters steeds meer afval in het buitengebied. Het opruimen en schoonmaken van bijvoorbeeld lekkende olie of verf in de bodem kosten veel tijd en geld. Tijd en geld die vaak niet vergoed worden en die juist hard nodig zijn om de natuur te beschermen én veilig en toegankelijk te houden voor mensen.

Natuurorganisaties zijn steeds meer tijd kwijt aan het opruimen van gedumpt afval. Het gaat immers niet alleen maar om het vinden en weghalen van de rotzooi, maar ook om het opsporen van de dumpers, het laten uitvoeren van onderzoek, het bedenken van manieren om de vervuilde bodem te saneren, administratieve rompslomp en het schoonmaken van de bodem. Dit nog naast het toegenomen werk voor boswachters door veel loslopende honden, motorcrossers, vernielingen of andere overtredingen.

Vergoedingenfonds enkel voor drugsafval

Sinds juni 2020 is er een financieringsregeling voor drugsdumpingen in het leven geroepen. Particuliere grondeigenaren kunnen een beroep doen op dit fonds, waaruit tot 25.000 euro 100%  van de opruimkosten vergoed wordt. Een goede stap, aangezien de tegemoetkoming eerder maar 50% was. In de praktijk blijkt deze regeling echter niet zaligmakend. Immers, bij een grote drugsdumping kunnen de opruimkosten soms in de miljoenen lopen. Dat is een enorm groot risico voor de grondeigenaar. Bovendien vallen niet-drugsgerelateerde dumpingen niet onder deze regeling. Dit terwijl de grondeigenaar in het geheel niets te maken heeft met het ontstaan van de verontreiniging.

Politieke aandacht

Vanuit de politiek kan dit thema op brede steun en inzet rekenen, van links tot rechts. Waren het eerder nog het CDA en de VVD die de motie indienden waarmee de financieringsregeling drugsdumpingen er kwam, afgelopen week stelde D66 weer vragen bij de begrotingsbehandeling van LNV. Immers: ook natuurgeld kan maar één keer uitgegeven worden en dan is het zonde om te horen dat bijvoorbeeld het Brabants Landschap op dit moment al 1 fte moet inzetten om de gevolgen van alle afvaldumpingen teniet te kunnen doen. Minister Schouten gaf in haar beantwoording aan dat ook mensuren voor de opruimacties meegenomen mogen worden in de compensatie, maar dit lijkt vooralsnog niet te gelden voor de uren van de boswachter die alles eromheen moet organiseren. In een  antwoord op de vraag over ‘andere’ afvaldumpingen gaf de minister aan dat de kosten dusdanig lager uitvallen, dat een regeling niet nodig is. Maar zo vanzelfsprekend is dit niet: afgelopen zomer brandde er nog een auto bij het Brabants Landschap uit en het verwijderen van de olie die daarbij gelekt had, kostte de natuurorganisatie uiteindelijk 18.000 euro. En zo zijn er nog meer voorbeelden te noemen. Tot zover de ‘lage’ kosten.

Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid

Er gebeurt veel in het buitengebied én op de ministeries. De financieringsregeling drugsdumpingen is ingesteld door het ministerie van J&V, terwijl de oude regeling nog begroot werd onder het ministerie van I&W en in de praktijk dus  ‘aangevuld’ wordt met natuurgeld van het ministerie van LNV.

Daarnaast hebben  verschillende particuliere grondeigenaren met de problematiek te maken. Mensen en organisaties die alles in het werk stellen om bezoekers zo gastvrij mogelijk in hun gebieden te ontvangen, door deze open te stellen, toezicht te houden en veiligheid te garanderen. Het is daarom wrang om te constateren dat natuurbeheerders blijkbaar toch moeten opdraaien voor het opruimen van illegaal gestort afval in de natuur. De natuur die van ons allen is.

Is het niet eens tijd om het op alle ministeries te hebben over wie nu daadwerkelijk waar voor aansprakelijk moet zijn?