Erfgoed

Erfgoed is datgene wat we van onze voorouders erven. In hoge mate bepaalt het wie we zijn en hoe we ons tot onze omgeving verhouden. Soms is erfgoed eeuwenoud, bijvoorbeeld archeologische relicten zoals grafheuvels. Soms is het van recentere datum – want ook vandaag de dag wordt nieuw erfgoed gevormd.

In het Nederlandse landschap is erfgoed in vele vormen terug te vinden. Bebouwing is een heel herkenbare vorm, zoals kastelen, molens en historische boerderijen. Maar ook de strijd die onze voorouders leverden om de omgeving naar hun hand te zetten is als erfgoed vaak goed zichtbaar in het landschap. Denk aan polders, verkavelingspatronen of gegraven waterlopen. Ook vele vormen van groen zoals de beplanting rond landgoederen of landschapselementen die vroeger uiteenlopende functies hadden, zijn voorbeelden van erfgoed.

Erfgoed is daarmee een essentieel onderdeel van ons landschap. Het bepaalt in hoge mate de kwaliteit ervan en draagt bij aan streekeigenheid en beleefbaarheid. Om je verbonden te voelen met het landschap, is het belangrijk om de geschiedenis te kennen en het landschap te kunnen beleven. LandschappenNL zet zich daarom in voor bescherming en behoud van ons erfgoed én voor het levend houden van onze geschiedenis.

Behoud van erfgoed begint met aandacht voor de bescherming, bijvoorbeeld door aanwijzing als Rijksmonument. Bescherming gaat verder dan alleen regelgeving, ook de beleving van erfgoed is van belang. Verberg historische elementen niet in nieuwe bebouwing, maar laat die tot hun recht komen – bijvoorbeeld door het respecteren van molenbiotopen en bestaande zichtlijnen van landgoederen.

Bovenal moeten erfgoedeigenaren, zoals de provinciale landschappen, in staat worden gesteld om hun waardevolle objecten in goede staat te houden en te restaureren. Dat betekent: structurele en toereikende financiële ondersteuning van de overheid. De bestaande regelingen zijn onvoldoende. Daar komt bij dat er steeds minder vakbekwame mensen zijn die onderhoud en restauraties kunnen uitvoeren. LandschappenNL vraagt daarom nadrukkelijk aandacht voor investeringen in goede opleidingen. Alleen met voldoende vakmanschap en middelen kunnen we behoud van waardevol erfgoed ook in de toekomst garanderen.

Alleen het beschermen van erfgoed is niet genoeg. Ook bij het ontwikkelen van nieuwe ruimtelijke opgaven moet rekening gehouden worden met ons erfgoed. Zo blijft de historie zichtbaar in het landschap. Daarvoor is het nodig dat ook bij de grote opgaven zoals woningbouw, energietransitie, klimaatadaptatie en landbouwtransitie, het erfgoed als serieuze factor wordt meegenomen. Dit vraagt om meer dan bescherming alleen, maar betekent ook het zoeken naar nieuwe bestemmingen van erfgoed. Waarbij in de ontwerpen rekening gehouden wordt met het aansluiten bij de historie van de plek.