Stikstof
De hoeveelheid stikstofuitstoot in ons land is te hoog. Dit heeft tot gevolg dat het aantal planten- en diersoorten en de natuurkwaliteit in het landelijk gebied van ons land hard achteruit holt. Ook slaat een groot deel van de stikstofuitstoot vanuit de veehouderij in ons land dicht bij de bron neer en veroorzaakt daarmee problemen in de omliggende natuurgebieden. LandschappenNL pleit daarom voor zowel een landelijke als regionale aanpak van de stikstofproblematiek in ons land. Aanpak van de uitstoot van stikstof moet daarin centraal staan, samen met natuurherstel.
Natuur draagt bij aan een schone lucht, leefbaar klimaat en fijne leefomgeving om in te wonen, werken en recreëren. Voor veel natuurgebieden in ons land is de hoeveelheid stikstof die daarin neerslaat een te hoge belasting voor een optimale staat van de natuur. Hoe hoger de overbelasting, hoe moeilijker het is om de gewenste natuurdoelen voor die gebieden te halen. Ook draagt de deken van stikstof over ons land bij aan grootschalige luchtverontreiniging. Het is tijd voor een grote omslag.
Uitstoot van stikstof
De uitstoot van stikstof op onze natuurgebieden is voor 46% afkomstig van veehouderijbedrijven in ons land. Daarnaast komt 11% vanuit het verkeer, 8% uit de industrie en de gebouwde omgeving en 32% uit het buitenland. Voor het herstel van natuurwaarden is het nodig dat de neerslag van stikstof op die gebieden significant afneemt. Een daling van de uitstoot van stikstof heeft een positief effect op de kwaliteit van drinkwater, lucht en volksgezondheid. Het is beter en kosteneffectiever om nu een reductie van de uitstoot van stikstof door diverse economische sectoren te realiseren, dan in de toekomst.
Voor veel natuurgebieden in ons land zijn herstelmaatregelen alleen zinvol als ook de uitstoot van stikstof rondom die natuurgebieden tegen gegaan wordt. De oplossing ligt bij een inkrimping van de veestapel of een overgang naar een natuurinclusieve kringlooplandbouw. Die overgang naar natuurinclusieve kringlooplandbouw is een verantwoordelijkheid van ons allemaal: van boeren, politiek, industrie, maatschappelijke organisaties, consumenten wetenschap, burgers en natuurorganisaties.
Transitie naar natuurinclusieve kringlooplandbouw
Het verminderen van de import van veevoer en het gebruik van kunstmest is dus een belangrijke impuls voor de transitie naar een natuurinclusieve kringlooplandbouw met minder stikstofuitstoot. Een bijkomend positief effect is de verbetering van de water- en luchtkwaliteit. Door investeringen in stallen, mestaanwending en beter management gaat de stikstofuitstoot omlaag. Zachte, fysieke overgangen tussen veehouderijbedrijven en natuurgebieden (bufferzones) zijn daarnaast een effectieve maatregel om de stikstofdepositie op die natuurgebieden te verlagen. Juist in die overgangsgebieden kan een overgang naar een natuurinclusieve kringlooplandbouw gestimuleerd worden. LandschappenNL draagt graag bij een structurele oplossing.
Ons standpunt in zes punten:
1. Er is een generieke reductiedoelstelling van de stikstofuitstoot nodig voor alle sectoren in ons land.
2. Het is van belang dat bij nieuwe economische activiteiten nabij natuurgebieden de stikstofdepositie op die gebieden evenredig verminderd wordt.
3. Er is een gebiedsgerichte aanpak nodig rondom natuurgebieden die te zwaar belast worden met stikstof, waarbij gestreefd wordt naar integrale en realisatie van alle gebiedsdoelen. Ook die op het gebied van biodiversiteit, bodemdaling, klimaat, waterkwaliteit, woningbouw en recreatie.
4. Voor de toekomst van de landbouw in bufferzones rond kwetsbare natuurgebieden in ons land is een transitie naar een duurzame landbouw nodig, die grondgebonden is en gesloten kringlopen kent (natuurinclusieve kringlooplandbouw).
5. Er is een warme sanering (opkoop) nodig van landbouwbedrijven in bufferzones rond natuur-gebieden die niet in staat zijn om een transitie naar natuurinclusieve landbouw door te voeren of die willen stoppen. Daar moeten voldoende financiële middelen voor beschikbaar komen.
6. Een onverminderde inzet op herstelmaatregelen in bestaande natuurgebieden is en blijft nodig.