Afgelopen september werden de eerste drie Groene Strand Wimpels uitgereikt in Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Holland! Het Groene Strand is gestart in deze drie regio’s en richt zich vanaf nu ook op de Waddeneilanden.

Afgelopen zomer is gestart met een uitgebreide inventarisatie op de eilanden Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. Verschillende belanghebbenden, waaronder gemeenten, Rijkswaterstaat, beheerders en vrijwilligersgroepen, zijn bevraagd: Wat zijn de huidige natuurwaarden op de stranden, wie zijn potentiële partners voor bescherming van de natuur, welke activiteiten zijn er, wat gebeurt er al op het vlak van natuurrijke stranden en waar liggen nog kansen?

Vanuit het Groene Strand gaan we bestaande initiatieven verbinden en daar waar nodig ondersteunen om zo de natuur op de stranden van de Wadden te versterken en mensen te vertellen over het strandleven.

Het Groene Strand versus De Wadden

Op de Waddeneilanden is de naam Groen Strand al langer bekend. Er is sprake van een verschil in definitie van het Groene Strand. Op de Wadden zijn groene stranden de strandvlaktes die groen gekleurd zijn door de plantengroei. In het project Groene Strand hanteren we een wat ruimere definitie en is een Groen Strand ook het zandstrand waar levende natuur is te vinden en waar de natuur goed verzorgd wordt.

Wat speelt er op de Wadden?

Op de Waddeneilanden zijn prachtige natuurrijke stranden te vinden, waar al veel gebeurt op het gebied van natuurbeheer, strandschoonmaak, monitoring en educatieve activiteiten. Het beheer van de stranden is vastgelegd in de Natura 2000-beheerplannen. Een van de maatregelen uit die plannen is bijvoorbeeld het beschermen van strandbroeders op de eilanden.

Welke strandbroeders vind je waar?

De brede stranden, schelpenbanken en embryonale duinvorming op de Wadden bieden mogelijkheden voor verschillende strandbroeders.

Op Texel broeden strandbroeders voornamelijk op de bredere stranden. Het betreft de dwergstern, bontbekplevier en scholekster. Strandplevieren zijn heel zeldzaam en hebben de afgelopen jaren niet gebroed op Texel. Van de dwergsterns zijn alle legsels zijn mislukt door storm en regen in de broedfase. Er waren afgelopen seizoen zo’n 20-25 broedparen van de bontbekplevier. Op Vlieland gaat het aan de Noordzee-kant voornamelijk om dwergsterns, scholeksters en er broedden afgelopen jaar 9 broedparen van de strandplevier. Op Terschelling broedt ook de scholekster en de bontbekplevier. Sterns en andere koloniebroeders zitten meer op de punten van het eiland. Afgelopen jaar werden er op Ameland 17 nesten van strandplevieren, 1 bontbekplevier, en 4 dwergsterns gevonden. Op Schiermonnikoog gaat het vooral om de stormmeeuw en de scholekster. De lepelaar, zilvermeeuw en kleine mantelmeeuw zitten vooral op de kwelder. Schiermonnikoog heeft een letterlijk groen strand: een nieuwe duinenrij is ontstaan, waarachter begroeiing opkomt en enige zoete kwel te vinden is.

Foto door Ronald van Wijk

De Strandschoonmaak

Begin 2019 sloegen 345 containers tijdens een zware storm overboord van de MSC Zoë. Een deel van de inhoud kwam terecht op de Waddeneilanden en veroorzaakte grote vervuiling van de stranden. Bijzonder was de enorme hulp van bewoners en mensen van buitenaf die kwamen helpen om alles op te ruimen. Sindsdien wordt er nog meer handmatig schoongemaakt dan voorheen, door gasten, eilanders en georganiseerde initiatieven. Machinaal schoonmaken, als het al gedaan wordt, gebeurt enkel in het hoogseizoen en alleen bij de drukke stranden. Helaas vind je nog steeds paraffine en ander afval op de stranden.

De strandrijcultuur

Op verschillende eilanden is sprake van een zogenaamde strandrij cultuur.  Het zijn vooral de bewoners zelf die van oudsher gebruik maken van het strand met een voertuig, bijvoorbeeld om te jutten. Dit strandrijden mag soms alleen in de winterperiode. Maar ook in de winter heb je vlaktes waar in de schelpbanken de bontbekplevier en de strandplevier later hun nesten bouwen.  Deze nestenlocaties kunnen door strandrijden worden stuk gereden. Communiceren over waar je beter niet kunt rijden en waarom is van belang.

Wat gaan wij doen?

Vanuit de eerste inventarisatie blijkt dat er al veel gedaan wordt, bijvoorbeeld op het vlak van handmatige strandschoonmaak. Op de eilanden wordt maatwerk geleverd bij de bescherming van de strandbroeders. Op Ameland bijvoorbeeld worden kooitjes geplaatst over verschillende nesten en werden ze afgezet met palen en bebording. Waar o.a. nog kansen liggen is de bewustwording bij de strandbezoeker rondom strandbroeders.

Wat gaan we nog meer doen?

• Lokale initiatieven, opgedane kennis en ervaringen gaan we aan elkaar verbinden.
• Via gastheerschapscursussen met een speciale module gericht op natuur op de stranden gaan we lokale ondernemers betrekken bij bescherming en educatie.
• We zetten (samen met lokale groepen) stukken strand af als er groepen broedvogels zitten. Dit doen we met paaltjes, touw en informatiebordjes. Waar wij kunnen bijdragen in het kader van middelen, bebording, informatiemateriaal zullen we dat doen.
• Het opleiden en betrekken van vrijwilligers. Vrijwilligers hebben een belangrijke rol bij het beschermen van natuur op het strand. Met een keet of infokar kunnen zij bij de strandopgangen staan en voorlichting geven, helpen bij bescherming van strandbroeders.  
• Strandondernemers gaan we stimuleren om te werken met plasticvrije terrassen. Een eerste plastic vrij terras is er al! Namelijk: strandpaviljoen Paal 9 op Texel.

Wil je meedenken?

Komende tijd vertellen we graag meer over het project Groene Strand op de Wadden en maken we kennis met bestaande initiatieven en vrijwilligersgroepen. Samen halen we inspiratie op, delen we uitdagingen, ideeën en wensen. Meedenken? Neem gerust contact op via [email protected]  

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de regionale nieuwsbrief van het Groene Strand over de Wadden en blijf op de hoogte van de ontwikkelingen van het Groene Strand op de Wadden. Schrijf je in via deze link: https://www.hetgroenestrand.nl/inschrijven-nieuwsbrief 

Samenwerking

Project Het Groene Strand is een samenwerking tussen LandschappenNL, de samenwerkende provinciale Landschapsorganisaties en Stichting Duinbehoud, IVN Natuureducatie, Vogelbescherming Nederland en Stichting ANEMOON. De Postcode Loterij ondersteunt het Groene Strand met een bijdrage van ruim 2,4 miljoen euro.