Erfgoed

Cultureel erfgoed is van grote waarde voor ons land. Monumenten, archeologie, collecties en cultuurlandschap vertellen de verhalen over ons verleden. Cultureel erfgoed biedt houvast in een tijd waarin we voor veel urgente opgaven staan, zoals droogte, groei van steden, klimaatverandering en achteruitgang van de biodiversiteit. Ook biedt het kansen om de identiteit van gebieden in ons land te verhelderen en geeft daarmee inspiratie voor ambities voor de toekomst. Erfgoed draagt zo bij aan de transities en opgaven in onze leefomgeving. Dat behoud van ons erfgoed van groot belang is zal daarom niemand ontkennen. De instandhouding van ons erfgoed gaat helaas niet vanzelf en vereist investeringen. Daarom is het goed dat er initiatieven zijn die laten zien dat erfgoed niet alleen geld vraagt, maar ook bijdraagt aan oplossingen van grote maatschappelijk uitdagingen.

De Erfgoed Deal is zo’n initiatief. Dit is een samenwerking tussen de ministeries Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), Interprovinciaal Overleg (IPO), Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en een aantal maatschappelijke organisaties op het gebied van erfgoed. Ook LandschappenNL heeft deze deal in 2019 als een van de partners ondertekend. In de Erfgoed Deal maken partners afspraken om de realisering van een aantal grote transitieopgaven te combineren met erfgoed.

De Erfgoed Deal richt zich op drie hoofdthema’s (klimaatadaptatie, energietransitie en stedelijke groei en krimp) en twee ondersteunende lijnen (kennis en dialoog en omgevingsvisies). Voor de Erfgoed Deal heeft het kabinet voor de komende vier jaar een bedrag van 20 miljoen euro uitgetrokken. Provincies en gemeenten zullen dit bedrag verdubbelen door matching.

Versterking behoud en ontwikkeling

LandschappenNL ziet kansen om met deze financiële ondersteuning goede projecten te realiseren waarin behoud van erfgoed gepaard gaat met duurzame ontwikkeling van de leefomgeving. Provinciale landschapsorganisatie hebben zo de mogelijkheid om met provincie en gemeenten projecten op te zetten en uit te voeren. Voor een aanvraag kan gebruik gemaakt worden van het programmabureau dat helpt bij het opstellen ervan. De rol van decentrale overheden, mede in verband met de matching van het beschikbare bedrag, is daarbij van doorslaggevend belang. Op deze wijze zijn inmiddels al verschillende projecten in gang gezet, zoals Amsterdam Wetlands dat Landschap Noord-Holland samen met Staatbosbeheer en Natuurmonumenten uitvoert.  

Leeromgeving

LandschappenNL vindt dat de Erfgoed Deal goed past in de integrale benadering van het omgevingsbeleid, waarbij erfgoed en landschap niet als belemmering voor ontwikkelingen worden gezien, maar als inspiratiebron en motor voor het goed inpassen van transities. Wij onderschrijven de brede definitie van erfgoed die in de Erfgoed Deal wordt gehanteerd, dus niet alleen (archeologische) monumenten, maar ook stads- en dorpsgezichten en cultuurlandschappen. De insteek van de Erfgoed Deal als leertraject vinden wij een belangrijk uitgangspunt. De voorbeeldwerking die kan uitgaan van de projecten uit de Erfgoed Deal is een waardevolle ondersteuning om ook in de toekomst erfgoed te behouden en verder te ontwikkelen. Zeker in de huidige tijd, waarin enorme transities op ons af komen.