Europees Landbouwbeleid
De voedselproductie in Europa heeft de afgelopen decennia de druk op de natuurlijke hulpbronnen sterk vergroot, met als gevolg een grootschalig verlies van natuur en biodiversiteit, achteruitgang van de kwaliteit van het landschap, klimaatverandering en verstoorde kringlopen van fosfaat en stikstof. Dat heeft in grote delen van Europa geleid tot kale weilanden, zonder wilde bloemen en insecten en een afname van soorten en aantallen weidevogels. Ook het aantal wilde bijensoorten neemt in snel tempo af, door een tekort aan voedsel- en nestgelegenheid. LandschappenNL pleit daarom voor een overgang naar een duurzame en veerkrachtige landbouw in Europa én voor vernieuwing van het Europese of Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). Een nieuw beleid gericht op steun voor agrarische ondernemers in de transitie naar duurzame landbouw, vergoeding van maatschappelijke diensten en de realisatie van klimaatdoelstellingen.
Landbouw
De landbouw is niet alleen een belangrijke veroorzaker van natuurverlies en milieudruk in Europa, maar kan juist ook onderdeel van de oplossing zijn. Daar komt bij dat landbouw de diensten die de natuur levert zelf ook hard nodig heeft, zoals een gezonde bodem en schoon water. Dit is nodig om in de toekomst voldoende voedsel te kunnen produceren.
Tegelijkertijd beheert de landbouw in veel gebieden in Europa de karakteristieke landschappen waar zowel boeren als natuur afhankelijk van zijn. Landbouw en natuur zijn met elkaar verbonden en dienen in balans te zijn. Het huidige Europese landbouwbeleid is niet in staat gebleken om die balans te creëren. In de afgelopen beleidsperioden is de focus van dat beleid verlegd van voedselzekerheid naar een zeer intensieve landbouw ten voordele van voedselexport. Met het gevolg: een achteruitgang van bodems en ecosystemen. Ook pakt het huidige Europese landbouwbeleid de problemen voor bijvoorbeeld leefbaarheid, dierenwelzijn en volksgezondheid niet aan.
De oplossing: boeren belonen voor maatschappelijke diensten
Het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid gaat vanaf 2023 in, daarom is nu hét moment om vorm te geven aan een duurzaam toekomstperspectief voor de landbouw in Europa. Hierbij ligt de focus niet op voedselproductie en export, maar op nieuwe uitdagingen om voedsel te produceren binnen de grenzen van de leefomgeving. Europese voedselzekerheid op de lange termijn blijft de belangrijkste doelstelling van het beleid, maar de landbouwsector draagt dan ook bij aan oplossingen op het gebied van klimaat, bodem, biodiversiteit, water en de sociale infrastructuur op het platteland.
De toekomst vraagt om duurzame voedselsystemen op basis van een geïntegreerde aanpak met een lange termijn strategie. Wij vinden dat het Europese landbouwbeleid en het daarvoor beschikbare budget zo ingezet dient te worden, dat het de overgang naar een ecologisch verantwoorde en veerkrachtige landbouw in Europa stuurt en ondersteunt.